खेनसुर रेन्पोछे जेट्सन लबसाङ फेन्डेलाई सहायता गर्दै
खेन्सुर रिन्पोछे र उहाँका सेवकहरूसँग। सु मिङ छेम रिन्पोछेको एक च्याङ्ग्सो हुनुहुन्छ।
(Click here to read the original English article.)
केही महिनाअघि, मेरा केही विद्यार्थीहरू मुन्डगड, भारतमा रहेको शार गादेन गुम्बाको भ्रमण गर्दा; खेन्सुर रिन्पोछेका लागि केही सामग्री र धर्म नैवेद्यहरू ल्याउन खेन्सुर लाद्रांग (लामाको घर) जानुभयो। हामीले अघिल्लो भेटबाट खेन्सुर रिन्पोछेलाई मधुमेह भएको कुरा थाहा पाएका थियौँ, जसकारण अहिले, मेरा विद्यार्थीहरू मधुमेह भएका मानिसका लागि उपयुक्त हुने केही सामग्रीहरू साथमा लिएर तथा खेन्सुर रिन्पोछेको स्वास्थ्यको हालखबर बुझ्न आउनुभयो। यो मैले खेन्सुर रिन्पोछेको मधुमेह नियन्त्रणमा छैन भन्ने कुरा थाहा पाउँदाको समयतिरको कुरा थियो…जुन कुराले मलाई धेरै दु:खी बनायो, किनभने खेन्सुर रिन्पोछे आफ्नो जीवनभरि अत्यन्तै धेरै पिडाहरूबाट गुज्रिनुभएको सुन्दर, ज्ञानी तथा महान् धर्म अभ्यासकर्ता हुनुहुन्छ। उहाँले गुम्बालाई अत्यन्त धेरै लाभ दिलाउँदै आफ्नो महन्त पदको भूमिका अति उत्तम रूपले निर्वाह गर्नुभयो। अहिले उहाँले अवकाश प्राप्त गर्नुभएको छ, र हामीले उहाँको चटक्कै माया मार्न सक्दैनौं। मैले विगतको २७ वर्षदेखि खेन्सुर रिन्पोछेलाई चिनेको छु। हो अहिले २७ वर्ष बितेको छ। हामी मेरो जीवनको बाँकी समयसम्म साथी रहनेछौँ।
मैले सयौँ भिक्षुहरुको चिकित्सा खर्च तथा प्रक्रियाहरूको व्यवस्था मिलाएको छु। म गादेन गुम्बामा अस्पताल निर्माण गर्नको लागि कोषहरूको विकास गर्न पनि सफल भएको थिएँ। भिक्षुहरूको चिकित्सकीय रूपमा ख्याल राख्नु मेरा लागि सधै प्राथमिकताको कुरा रहेको छ।
मैले खेन्सुर रिन्पोछे बिरामी हुनुभएको कुरा थाहा पाउँदा, मलाई लाग्यो… मैले उहाँको लागि केही गर्नुपर्छ। मैले आफ्नो पूर्ण जीवन गुम्बाका सयौँ साधुहरूको कठिन समयको बेला उनीहरूको रेखदेखमा समर्पित गर्नुभएका त्यस्ता उच्च रूपमा सम्मानित तथा श्रेष्ठ लामालाई बिरामी हुन तथा पूर्व-परिपक्क रूपमै भौतिक शरीर नष्ट हुन दिन सक्दिँन। उहाँले ७ वर्षसम्म महन्तको पद सफलतापूर्वक सम्हाल्नुभयो र शार गादेन गुम्बाको कठिन समयमा यसको अगुवाई गर्नुभयो। उहाँ चुनिनुभएको पहिलो महन्त पनि हुनुहुन्थ्यो। जसकारण, मैले सु मिङ, जो अद्भुत तथा अरूको ख्याल राख्ने व्यक्तित्त्व हुनुहुन्छ, लाई खेन्सुर रिन्पोछे र उहाँका सेवकहरूलाई बम्बई, जहाँ उचित चिकित्सकीय स्याहार प्राप्त गर्न सकिन्छ, ल्याउन भनेँ। खेन्सुर रिन्पोछेको विनम्रताको कारणले, उहाँले प्रारम्भमा प्रस्तावलाई अस्वीकार गर्नुभयो; तर मैले खेन्सुर रिन्पोछेसँग फोनबाट मलाई आफ्नो स्याहार गर्न अनुमति दिनुहोस्, जसकारण तपाईं धेरै समय बाँचेर धर्मको चक्रलाई जारी राख्न सक्नुहुन्छ र त्यसै समय उहाँले मलाई, धर्मार्थीहरू र केचारालाई खेन्सुर रिन्पोछे जस्ता उत्कृष्ट लामाको उपचार गर्ने विशाल पूण्य सङ्कलन गर्न अनुमति दिनुहोस् भनी विन्ती गरेँ। मैले उक्त तरिकाबाट आग्रह गरेपछि मात्र खेन्सुर रिन्पोछेले हामीलाई उहाँको चिकित्सा जाँच गराउने अनुमति दिनुभयो।
धेरै वर्ष अगाडि, मैले गादेनमा मेरो शिक्षक, खेन्सुर जाम्पा येशेको रेखदेख गर्ने गर्थें। खेन्सुर जाम्पा येशेलाई पनि मधुमेह थियो र उक्त समय मैले अत्यन्तै सहानुभूतिशील चिकित्सक, डा नदिम रायसलाई भेटेको थिए। म हालका वर्षसम्म डा नदिमको सम्पर्कमा बसे, उहाँले कस्तो दयालु र सुरक्षित रूपले मेरो शिक्षकको ख्याल राख्नुभएको मैले कहिल्यै पनि बिर्संदिन। उहाँ बम्बईको प्रख्यात चिकित्सक हो र उहाँको समय कार्यतालिका सधैजसो एक पछि एक भरिएको हुन्छ… यस्तो भएर पनि उहाँलाई सु मिङले कल गर्नुहुँदा, उहाँले यो आकस्मिक हो र खेन्सुर रिन्पोछेलाई जाँचमा ल्याउने समय बनाउनुपर्ने थियो भन्ने कुरा थाहा पाउनुभयो।
त्यसकारण, सु मिङ र उहाँको कार्मेन, करेन र भिन्नी सहितको प्रशंसनिय समूहले; खेन्सुर रिन्पोछे, जेन वाङगेल (खेन्सुर रिन्पोछेको नजिकको परिचारक), जेन निमा (खेन्सुर रिन्पोछेको युवा परिचारक) र जेन कन्गा (अङ्ग्रेजी अनुवादक)लाई बम्बई ल्याउनुभयो। खेन्सुर रिन्पोछेलाई ल्याउने र सबै विवरण सुव्यवस्थित भएको निश्चित गर्ने जस्ता राम्रा कार्यको लागि सु मिङ र उहाँको समूह प्रति म धेरै कृतज्ञ थिए। उहाँहरूले मलाई मार्गको प्रत्येक चरणमा जानकारी दिनुभयो। खेन्सुर रिन्पोछेको उपचारको भाग बन्न योग्य हुनु मेरो लागि उत्कृष्ट गौरवको कुरा थियो… म यस महान लामाको सेवा गर्न मौका पाउँदा म वास्तवमा खुशी छु। खेन्सुर रिन्पोछेले राम्रो स्वास्थ्यले नयाँ पुस्ताको साधुहरूलाई बहुमूल्य दीक्षा संस्कार दिन सक्षम हुनुहुनेछ।
छेम रिन्पोछे
चिकित्सा जाँचको लागि खेन्सुर रिन्पोछे लोब्सांग फेन्डेलाई मार्गरक्षण गर्दै
(गिफ्ट समूहद्वारा लिखित)
प्रसिद्ध विद्वान खेन्सुर रिन्पोछे जेट्सन लोब्सांग फेन्डेसँग निजी श्रोतालाई २०१४ अक्टोबर ११औं को दिउँसो बम्बईमा धार्मिक मिसनमा छोडियो, जहाँ हामीले खेन्सुर रिन्पोछेको मधुमेह र पूर्ण चिकित्सा परीक्षणको लागि उपचार खोजियो।
केचारा घरको अध्यक्ष डटुक मे फङको अनुसार छेम रिन्पोछे सु मिङ चुआको च्याङ्गसो र विद्यार्थीहरू एबि फो, जेस चङ, भिन्नी ट्यान, सारा याप, करेन चङ र कार्मेन कू सँगै जेन वाङगेल (खेन्सुर रिन्पोछेको मुख्य परिचारक) र जेन ज्याङचप कन्गा खेन्सुर रिन्पोछेको सेवामा हुनुहुन्थ्यो, छेम रिन्पोछेले युएसएबाट खेन्सुर रिन्पोछेसँग कुरा गर्न फोन कल गर्नुभयो। दुई पुराना साथीहरू फोनमा कम्तीमा पनि ३० मिनेट कुरा गर्नुभयो, र कुराकानीको अन्तिममा छेम रिन्पोछेले हामी सँग कुरा गर्नुभयो र शुद्ध, धार्मिक, वरिष्ठ साधुको लामो जीवनका लागि सिर्जना भइरहेको कारण र आवश्यक गुणहरूलाई निर्माण गर्ने बारेमा केही उपदेश दिनुभयो। खेन्सुर रिन्पोछे एकदमै शिक्षित, सर्वोच्च संस्कृतिक शिक्षक तथा विद्वान हुनुहुन्छ जसले आफ्नो सम्पूर्ण जीवन धर्म पालना गर्न, सिक्न, अभ्यास गर्न तथा कायम राख्न समर्पित गर्नुभएको छ र लामासोङखापाको वंश बचाउन युवा भिक्षु सदस्यहरूमा अगाडि बढाउने धेरै बिद्या छ त्यसकारण उहाँको स्वास्थ्य र लामो आयुको अत्यधिक महत्त्व छ।
छेम रिन्पोछेले खेन्सुर रिन्पोछेसँगको कुराकानीबाट खेन्सुर रिन्पोछेलाई गम्भीर मधुमेह भएको कारणले उहाँलाई सहजै थकाई रहेको छ भनी बुझ्नुभयो। आध्यात्मिक स्तरमा, हामीले उहाँको लामो आयुको लागि टेनसग स्वीकार गर्न खेन्सुर रिन्पोछेलाई अनुरोध गर्यौं। अतिरिक्तमा, हामीले खेन्सुर रिन्पोछेलाई विनम्रतापूर्वक मेडिकल परीक्षण र मधुमेहको उपचार गर्न लैजान अनुमति दिन अनुरोध गर्यौं जुन खेन्सुर रिन्पोछेले हामीलाई सम्मान सहीत अनुमति दिनुभयो।
रिन्पोछेले हामीलाई बम्बईमा आफूले पहिले नै ज्याम्पा यिशे रिन्पोछे मधुमेहको विरूद्ध लड्नुभएको बेलामा मद्दतको त्यस अवधिको चार्जमा पहिले नै भेट्नु भएको उचित तरिकाले स्याहार गर्ने चिकित्सकको बारेमा बताउनुभयो। उहाँको नाम डा नदिम रायस हो, र उहाँले खेन्सुर ज्याम्पा यिशे रिन्पोछेको मधुमेहसँग राम्ररी परिचित भई नियन्त्रण गर्नुभएको जसले खेन्सुर ज्याम्पा यिशे रिन्पोछेको जीवन१४ वर्षले लम्बिएको थियो।
तयारी र सम्पूर्ण प्रबन्धहरू गरी ८ जनाको समूह भई बम्बईको यात्राको लागि यात्रा जारी गरियो। बम्बईमा खेन्सुर रिन्पोछेको मार्गरक्षण गर्ने उहाँको परिचारक जेन हुनुहुन्थ्यो । वाङगेल, जेन। कन्गा, हाम्रो अनुवादक भइ अत्याधिक रुपमा मद्दत गर्नुभयो, जेन निमा, गुम्बाको मेङ्खाङ (अस्पताल) मा काम गर्नुहुने एक जवान भिक्षु, साथसाथै सु मिङ, भिन्नी, करेन, र कार्मेन।
खेन्सुर रिन्पोछेसँग हाम्रो समूहको निजी दर्शनको अवधिमा खेन्सुर रिन्पोछे फोनमा छेम रिन्पोछेसँग कुरा गर्दै हुनुहुन्थ्यो। खेन्सुर रिन्पोछेले उहाँले छेम रिन्पोछेसँग बोल्न योग्य भए भनेर भाग्यशाली ठान्दछु भन्नुभयो, अर्कोतिर छेम रिन्पोछेले हामीलाई उहाँ खेन्सुर रिन्पोछेसँग बोल्न योग्य भई आफूलाई भाग्यमानी भए भनी बताउनुभयो । दुबै महान, नम्र धर्म गुरूहरू हुनुहुन्छ।
केचारा घरको अध्यक्ष डाटुक मे फेङले, सम्मानपूर्वक खेन्सुर रिन्पोछेलाई चिकित्सकीय जाँचको लागि बम्बईमा उहाँलाई पुर्याउन हामीलाई अनुमति दिन अनुरोध गर्दै हुनुहुन्छ
पहिलो दिन: १४, अक्टोबर २०१४
हामीले गुम्बा देखि गोवासम्मको हाम्रो यात्रा बिहान ६ बजे सुरु गर्यौँ त्यसैले ५ घण्टाको कारको सवारीले हामीलाई थुप्रै राज्यहरूमा ल्याउनको साथै सुन्दर दृश्यहरू पनि देखाएको थियो। हामी चल्न र साथै जलपान लिन सक्छौँ भनेर पर्याप्त विश्राम रोकहरू बनाइएको थियो। हामी गोवा अन्तर्राष्ट्रिय विमानस्थल (सामान्यतया डाबोलिम विमानस्थल भनी चिनिन्छ)मा लगभग अपराह्न १२ बजे आइपुग्यौँ, चेक इन गर्यौँ, आप्रवासन पास गर्यौँ, विमानस्थलको एक मात्र रेस्टुरेन्टमा हाम्रो दिउँसोको खाना खायौँ र हाम्रो फ्लाइटमा बोर्ड गर्यौँ जुन अपराह्न २.५० बम्बईको लागि प्रस्थान गर्ने तालिकाबद्ध गरिएको थियो।
खेन्सुर रिन्पोछे सम्पूर्ण टोलीसँग, गोवा देखि बम्बई सम्मको हाम्रो फ्लाइट बोर्डिङ गर्नुभन्दा अगाडि
यो बम्बईमा पूर्ण रूपले उडान भयो र जेन निमा (सबैभन्दा बायाँ), यो उहाँको हवाइजहाजमा र गुम्बा भन्दा बाहिरको पहिलो अनुभव थियो । जेन कुङ्गाले (बीचमा) हाम्रो अङ्ग्रेजी अनुवादकको रूपमा सेवा प्रदान गरे; र खेन्सुर रिन्पोछे (दायाँ)
केहि समयमा, हामी बम्बई आइपुग्यौँ, हामीलाई थाहा हुनु भन्दाअघि हामी होटल पुग्यौँ र खेन्सुर रिन्पोछे तथा भिक्षुहरुको लागि रात्री खाना तयार गर्दै थियौँ। सबै व्यवस्था मिलिसकेपछि, टोली केहि किराना वस्तुहरू साथसाथै डा नदिम रायसको लागि जैविक र स्वस्थकर उपभोग्यहरूको उपहारको डालो खरिद गर्न नजिकैको किराना पसलमा गए। हामी भाग्यमानी थियौँ कि हामीले यस पसललाई होटलको नजिकै फेला पार्यौं – हामीलाई धेरै पसलहरू साँझको ८ बजे बन्द हुन्छ भनेर भनिएको थियो र बम्बईमा २४ घण्टा सुविधा दिने पसलहरू जस्तै सेभेन-एलाभेनको नाम सुनिएको थिएन।
दोस्रो दिन: १५ अक्टोबर २०१४
हामी चौपाटि मेडिकल सेन्टरमा अपराह्न २ बजे खेन्सुर रिन्पोछेको पहिलो परामर्श अपोइन्टमेन्टको लागि आइपुग्यौँ। सु मिङ र भिन्नी क्लिनिकमा डा नदिम रायसलाई खेन्सुर रिन्पोछेको अवस्थाको बारेमा बताउन साथसाथै लामो समय देखि डा नदिम र रिन्पोछेले एक अर्कलाई चिन्नुभएको छ भनी छेम रिन्पोछे र केचारा को बारेमा अद्यावधिक गर्न चाँडै जानुभएको थियो। रिन्पोछेको तर्फबाट, सु मिङले फूलको गुच्छा र जैविक खाद्य उत्पादनहरूको टोकरी डा नदिमलाई प्रस्तुत गर्नुभयो जसको उहाँले धेरै सराहना गर्नुभयो। डा नदिमले व्यक्तिगत रूपमा खेन्सुर रिन्पोछेको एकदमै ख्याल राख्नेछु र उहाँ कुशल हुनुहुन्छ भनी सुनिश्चित गर्नेछु भनी सु मिङलाई आश्वासन दिनुभयो। कस्तो स्याहार गर्ने, दयालु र सहानुभूतिशील चिकित्सक, जसले प्रत्येक बिरामीको स्वास्थ्य कल्याणका आफ्नो समय र स्याहार दान गर्नुहुन्छ।
डा नदिम रायसको क्लिनिकको बाहिर, चौपाटि मेडिकल सेन्टर
सु मिङले डा नदिमलाई छेम रिन्पोछेको जिवनी, द प्रमिसको छोटो व्याख्यान गर्दै। डा नदिम रिन्पोछेको मलेसिया र संयुक्त राज्य अमेरिकामा गर्नुभएको राम्रो कार्यहरूको बारेमा सुनेर धेरै खुशी हुनुभएको थियो।
डा नदिमसँगको परामर्श अघि, दुबै खेन्सुर रिन्पोछे र जेन वाङगेलले क्लिनिकमा अर्को चिकित्सकसँग प्रारम्भिक अवलोकन (हामीले सोच्यौं कि यो जेन वाङगेलले पूर्ण चिकित्सा जाँच र साथै उपचार प्राप्त गर्न राम्रो हुनेछ) गर्नुभएको थियो। उहाँहरूको चिकित्सा इतिहास, अल्पाहार बानीको बारेमा अन्तर्वार्ता लिईयो, रगत र रक्तचापको परिक्षण गरियो, अन्य केहि जाँच गरियो, तौल, उचाई र बीएमआइ जाँचियो साथसाथै इसीजी पनि गराईयो। सिएमसीमा नर्स, सहायक र चिकित्सकहरू आफ्नो परामर्शमा सबै धेरै पेशेवर, मद्दतगार र उदार थिए। खेन्सुर रिन्पोछेको दैनिक रूपको अल्पहारको ग्रहण सुनेपछि उहाँहरूले केरा, अंगुर, शलिफा, कटहर, खजुर, आँप, अंजीर, कोकोनट जुस, फलफुलको जुस साथसाथै उखुको जुस यिनीहरू सबैमा चिनीको मात्रा बढि हुन्छ र डाइबेटिक बिरामीहरूको लागि उपयुक्त हुँदैन भन्नुभयो, त्यसैले यसलाई त्यागेर हामीलाई उहाँहरूले वैकल्पिक आहार स्किम दुध, अण्डाको सेतो भाग,कम तेल, बटर र नुन, खैरो चामल, आटा पिठो, फलफूल र हरियो सलाद खान सिफारिश गर्नुभयो। एकदमै महत्वपूर्ण रूपमा, खाना खाइसकेपछि शरीरमा बोसो मेटाबोलाइज गर्ने भएकोले, व्यायामलाई (१५ मिनेट हिँड्ने), उच्च रूपमा सिफारिश गरिएको हो।
बिरामीहरूले निरन्तर रूपमा भरिएको डा नदिमको क्लिनिकमा
डा नदिम रायसको सहायकले रगत परीक्षणको लागि खेन्सुर रिन्पोछेको रगतको नमूना प्राप्त गर्दै
जेन वाङगेल, खेन्सुर रिन्पोछेको युवा देखिनैको मिल्ने साथीले, आफ्नो रक्त परीक्षण गर्दै
डा नदिमसँगको परामर्श राम्रो भयो। डा नदिम आश्वस्त गराउने खालको हुनुहुन्थ्यो र सबैलाई सहज महसुस गराउनुभयो। पूर्व परीक्षणमार्फत प्राप्त गरेको प्रारम्भिक रिपोर्टले सकारात्मक परिणामहरू देखायो। डा नदिमले हामीलाई मधुमेह हुदाँ हेर्न र गर्न पर्ने 5 तरिकाहरूको बारेमा सुझाव दिनुभयो। यसमा निम्न समावेश छन्:
- खाद्य/आहार – चिनीको मात्रा कम भएका र उच्च जीआइ भएका खानाहरू उपभोग गर्ने
- व्यायाम – स्वस्थकर रहन र अतिरिक्त फ्याट भण्डारण प्रयोग गर्न नियमित व्यायाम गर्नुपर्छ
- चिन्ता/तनाव – चिन्ता र तनावबाट गुज्रिदा शरीरले प्रतिक्रिया गर्ने भएकाले यसले मानिसको मधुमेहमा असर गर्न ठुलो भुमिका निर्वाह गर्दछ।
- उपचार – आवश्यक भएमा मधुमेहको स्तर नियन्त्रण गर्न औषधिको आवश्यकता हुन्छ
- जाँच तथा निगरानी – सबै जाँच अनुसार भइरहेको छ भनी सुनिश्चित गर्न दैनिक रूपमा रक्त सुगर स्तरको जाँच गर्ने र उपचार (औषधी) मा परिवर्तन गर्न आवश्यक छ कि भनी निर्धारण गर्न।
अन्य चिकित्सा सुविधाहरूमा डा नदिमद्वारा हाम्रो लागि थप विवरण भएका परिणामहरु तालिकाबद्ध गरिएको थियो, जसकारण हामीले डा नदिमसँग अर्को अपोइन्टमेन्टको मिति सेट गर्यौं जहाँ हामी त्यसपछि खेन्सुर रिन्पोछे र जेन वाङगेलको पूर्ण चिकित्सकीय परिणामहरू हेर्न सक्षम भयौं।
आधारभुत परीक्षणहरू गरिएको तत्काल नतिजाबाट डा नदिमले गर्नुभएको केही प्रारम्भिक अवलोकन:
- इसिजी – यसले दुबै खेन्सुर रिन्पोछे र जेन वाङगेलको राम्रो परिणामहरू देखाएको छ र डा नदिमले दुबैको मुटु १७ वर्षको किशोरको समान स्वस्थकर छ भनेर भन्नुभयो।
- क्रिएटिनिन परीक्षण – यो परीक्षण मृगौलाहरूको परीक्षण गर्नको लागि गरिएको थियो र दुबैको राम्रो स्पष्ट परिणामहरू आएको छ।
- पिसाब परीक्षण – पिसाबमा कुनै पनि संक्रमण फेला परेन।
- रक्त चाप – दुबैको सामान्य छ।
डा नदिमको परामर्श कोठामा, डा नदिमले खेन्सुर रिन्पोछे र जेन वाङगेलको प्रारम्भिक अवलोकनका रिपोर्टहरू जाच्ँदै गर्दा
सिएमसीबाट बिदा हुनुअघि, रिन्पोछेले खेन्सुर रिन्पोछेले उत्कृष्ट उपचार प्राप्त गर्नुभएको छ भनी आश्वासित हुन र डा नदिमलाई उहाँको उपचारमा अटल स्याहार र अन्यको मद्दतको लागि धन्यवाद गर्न डा नदिम र खेन्सुर रिन्पोछेलाई फोन गर्नुभयो। हामीले रक्त सुगर मापन गर्ने मेसिन खरिद गर्यौं जसको प्रयोग प्रत्येक दिन खेन्सुर रिन्पोछेको रक्त सुगर जाँच्न गरिनेछ, साथैसाथै परीक्षण स्ट्रिप्सहरूको आपूर्ति पनि खरिद गर्यौँ। प्यारा सहायकहरूले जेन निमा र जेन कुङगालाई त्यस सामान्य मेसिन कसरी सञ्चालन गर्ने भनी सिकाउनुभयो ताकि उहाँहरूले खेन्सुर रिन्पोछेको रक्त सुगर स्तरहरूलाई निगरानी गर्नसक्नुहुनेछ।
छेम रिन्पोछे अमेरिकाबाट इन्डियामा नदिम रायससँग फोनमा। छेम रिन्पोछेको स्याहारका लागि कुनै सिमा थिएन। डा नदिम रिन्पोछेसँग कुरा गर्न पाउँदा एकदमै हर्षित हुनुहुन्थ्यो। छेम रिन्पोछेले डा नदिमलाई खेन्सुर रिन्पोछे उहाँको राम्रो साथी हो र कृपया सबै सम्भावित सहायता प्रदान गरिदिनुहोस् भनी बताउन चाहनुभयो।
हामी सबैले डा नदिमको सहायकबाट रक्त सुगर स्तर मापन गर्ने मेसिनको कसरी प्रयोग गर्ने भनी सिकिरहेका छौँ। जेन निमा (पछाडि)ले खेन्सुर रिन्पोछेको रक्त सुगर स्तर सधै जाँच गर्नुहुन्छ।
पछाडिको पङ्क्ति, बायाँबाट – भिन्नी, सु मिङ, जेन कुङ्गा, जेन निमा।
अगाडिको पङ्क्ति, बायाँबाट – डा नदिम, खेन्सुर रिन्पोछे र जेन वाङगेल।
डा नदिम र उहाँको समूहले विनम्रतापुर्वक व्यवस्था गरिदिनु भएको समान दिनको अपोइन्टमेन्टको लागि हामी साँझ ५.३० मा तिव्ररूपमा अघि बढेका थियौँ। यो अप्थाल्मोलोजिष्ट सर्जन २ डा रुमी जेहानगिरसँग थियो। मधुमेह उन्नत चरणहरूमा हुँदा आँखाहरूलाई बिगार्छ र रक्तश्राव निम्त्याउन सक्छ त्यसैले आँखाहरूको राम्रो जाँच प्राप्त गर्न एकदमै महत्त्वपूर्ण हुन्छ। यो पनि अत्यावश्यक थियो, ताकि हामीले उहाँको लागि चश्मा बनाइदिन सकौँ जसले गुम्बामा उहाँहरुलाई धेरै मद्दत गर्नसक्छ। खेन्सुर रिन्पोछेले धेरै सूत्रको पाठहरू पढ्ने र अध्ययन गर्ने तथा पढाउनु हुन्छ, त्यसकारण, राम्रो चश्माले उहाँलाई धेरै मद्दत गर्नेछ। डा रुमिकोमा, खेन्सुर रिन्पोछेको बायाँतिरको आँखामा सानो मोतीविन्दु छ र वार्षिक आधारमा जाँच गर्न जारी राख्नुपर्नेछ भनी देखाइयो। चिकित्सकले यस समयमा शल्यक्रिया गरी हटाउन आवश्यकता छैन तर हामीले यसलाई राम्ररी निरीक्षण गर्नुपर्ने छ भनी सिफारिश गर्नुभयो। खेन्सुर रिन्पोछेले पहिले नै आफ्नो दायाँ आँखाको मोतीविन्दुको शल्यक्रिया गरिसक्नुभएको छ। उहाँसँग भएको एक जोडी चश्माहरूले, खेन्सुर रिन्पोछेको दृष्टिकोण लगभग पूर्ण थियो।
जेन वाङगेललाई उहाँको कर्नियामा सेता दागहरू भएको निदान गरिएको थियो, जुन जेन-लाले त्यहाँ ६ वर्षदेखि छ भनी दाबी गर्नुभएको थियो। उहाँले ३ वर्ष अगाडि नै आफ्नो आँखाहरूको शल्यक्रिया गरिसक्नुभएको थियो। परीक्षणको परिणामहरूबाट जेन वाङगेललाई छोटो दुरी र लामो दुरी नदेख्ने देखाइएको थियो त्यसकारण हामीले उहाँलाई सहज र सुविधाजनक हुने बाइ-फोकल चश्मा दिने निर्णय गर्यौं। डा रुमीले हामीलाई होटेल भन्दा नजिकैको अप्टोमेट्रिस्टबाट निर्धारण गरिएको चश्मा ल्याउन सिफारिश गर्नुभयो।
डा रुमीले खेन्सुर रिन्पोछेको आँखाहरूको जाँच गर्दै। खेन्सुर रिन्पोछेको आँखाको ज्योति वास्तवमा राम्रो थियो त्यसैले उहाँले आफ्नो अगाडिको बोर्डमा भएको सबैभन्दा सानो फन्टको अक्षरहरू पढ्न सक्नुहुन्थ्यो।
डा रुमीद्वारा जेन वाङगेलको आँखाहरूको जाँच गरियो, र जेन वाङगेललाई छोटो र लामो नदेख्ने भनी बाइ-फोकल चश्माहरू निर्देशित गरियो
तेस्रो दिन: १६, अक्टोबर २०१४
जेन निमाले सधै खेन्सुर रिन्पोछेको सहायता र मद्दत गरेको देखिन्छ। वरिष्ठ लामाहरूलाई सहायता गर्दा व्यक्तिको लागि अद्भुत पूण्यहरू सिर्जना हुन्छन्
जेन वाङगेल टु-डी इको-कार्डियोग्राम गर्न र त्यसपछि स्ट्रेस जाँचको लागि आफ्नो पालोको प्रतिक्षा गर्दै। लाइनमा भएकी अर्की बिरामीले शुद्ध र धार्मिक भिक्षुसँग आशिर्वाद लिदैँ र आफ्नो अधिकतम सम्मान दिदै। भारतीय संस्कृति भित्र त्यस्तो गहन अध्यात्मिकता
हामीसँग थप चिकित्सा परीक्षणहरूको लागि बिहान ११ बजे एनएम चिकित्सा केन्द्रमा अपोइन्टमेन्ट थियो। भिक्षुहरु परीक्षणको २ घण्टा अगाडि उपवास गर्नुपरेको थियो। पूरा गरिएको परीक्षणले निम्नलिखित कुराहरू समावेश गर्छ:
- छातीको एक्स-रे
- शरीरको आन्तरिक अङ्गहरूको जाँच गर्नको लागि, अल्ट्रासाउन्ड जस्तै सोनोग्राफी। यसले कलेजो, पाचन ग्रन्थी र मृगौलाको हालको स्वास्थ्य बारे उत्कृष्ट ज्ञान दिनेछ।
- मुटुको अवस्था र स्वास्थ्य हेर्नको लागि टु-डी इकोकार्डियोग्राम र स्ट्रेस जाँच
यो २ घण्टा भन्दा कम समयमा पूरा गरिएको थियो। जाँचको परिणामहरूले दुवै खेन्सुर रिन्पोछे र जेन वाङगेलले आफ्नो उमेर अनुसार राम्रो गरिराख्नुभएको छ भनी बताउँछ। उहाँहरूको मुटु प्रकार्यहरू थुप्रै जवान मानिसको तुलनामा स्वस्थकर र राम्रो छ। जेन वाङगेलमा उच्च रक्त चापका प्रभावहरू देखा परेकाछन्, यद्यपि उहाँले औषधी लिन जारी राखेमा चिन्ता लिनपर्दैन। नुनको मात्रा कम गर्नपर्छ भनि सिफारिश गरिएको थियो। हामी एनएम चिकित्सा केन्द्रमा आइपुग्दा, सु मिङ र करेनले पहिले नै सबै कागजीकार्य पूरा गरिसकेका थिए जसले गर्दा खेन्सुर रिन्पोछे र जेन वाङगेलको लागि प्रतिक्षा समय कम हुने भयो।
खेन्सुर रिन्पोछेले टु-डी इको-कार्डियोग्राम गराइरहनु हुँदा। खेन्सुर रिन्पोछेले आफ्नो इको-कार्डियोग्राम गरीसकेपछि, जेन वाङगेल पनि आफ्नो मुटुको त्यही स्क्यान गर्नुभयो। जेन वाङगेललाई उच्च रक्त चाप छ तर औषधीले अवस्थालाई राम्रो नियन्त्रणमा राखेको छ
नजिकैको शाकाहारी रेस्टुरेन्टमा खाना खादै। भारतमा शाकाहारी खाना एकदमै सामान्य भएको कारणले, त्यहाँ शाकाहारी भोजन फेला पार्न समस्या वा गाह्रो हुँदैन
खाना खाएपछि, हामी दन्त चिकित्सककोमा गयौँ जुन डा नदिमद्वारा पनि सिफारिश गरिएको थियो, जहाँ हाम्रो अपोइन्टमेन्टको लागि उसको क्लिनिक तालिका थियो। हामीले डा रविन्द्रलाई उहाँको क्लिनिकमा भेट्यौँ, जसले खेन्सुर रिन्पोछे र जेन वाङगेलको प्रारम्भिक अवलोकनहरू गर्नुभयो। खेन्सुर रिन्पोछेले क्लिनिकमा आफ्नो दाँतको एक्स-रे गर्नुभयो भने जेन वाङगेलले आफ्नो धेरैजसो दाँत भाँचिएको कारणले गर्दा एकदमै बढि विस्तृत स्क्यानको आवश्यक हुने भएकोले अर्को स्थानमा गर्नुपर्यो। हामीले उहाहरुलाई कस्तो उपचारको आवश्यकता छ भनी निर्धारण गर्न एक्स-रे गर्ने डा रविसँग अर्को अपोइन्टमेन्ट गरायौँ।
साँझको बेलामा, हामी बालीवाल्ला तथा होमी अप्टोमेट्रिस्टमा निर्देशनात्मक चश्माहरू बनाउन गयौँ; खेन्सुर रिन्पोछेको लागि बाइ-फोकल चश्माहरूको २ जोडी र जेन वाङगेलको लागि एक जोडी। हामीले सम्पुर्ण कुराहरु प्रायोजित गरेकोमा खुशी थियौँ।
डा रविको दन्त चिकित्सा क्लिनिकको अगाडिको साइनबोर्ड
खेन्सुर रिन्पोछेले दन्त जाँच र एक्स-रे स्क्यान प्राप्त गर्दै। जेन वाङगेलले खेन्सुर रिन्पोछेपछि त्यही परीक्षणहरू गर्नुभयो।
अप्टोमेट्रिस्टको मा केहि फ्रेमहरू विचार गर्दै….
जेन वाङगेलका फ्रेमहरूको स्वीकृतिमा खेन्सुर रिन्पोछेले खुसीको साथ हेर्नुभयो। उहाँहरू एदकमै मिल्ने साथी हो र सँगै भारतसम्म पैदल आई तिब्बत छोड्नुभएको थियो। जेन वाङगेलले यी धेरै वर्षसम्म खेन्सुर रिन्पोछेलाई वफादारीले सहायता गर्नुभएको छ
चौथो दिन: १७, अक्टोबर २०१४
यतिबेलासम्म, धेरैजसो प्रारम्भिक परीक्षणहरू पूरा गरिसकेका थिेयौ त्यसैले हामी सबै बेलुका डा नदिम रायससँगको अपोइन्टमेन्टको लागि चिकित्सा रिपोर्टहरू सङ्कलन गरिरहेका थियौ। ब्रेकफास्ट पछि, खेन्सुर रिन्पोछे बिहान मरिन ड्राइभ तिर घुम्न करेन र भिन्नी सँगसँगै जानुभयो। खेन्सुर रिन्पोछेको लागि सुन्दर, तथा अति उत्तम व्यायाम थियो किनकी मधुमेहको बिरामीहरूले खाना खानुभएपछि मेटाबोलाइज गर्न कम्तीमा पनि १५ मिनेट हिँड्न आवश्यक हुन्छ।
डा नदिमसँगको परामर्श राम्रै भयो, जहाँ दुबै खेन्सुर रिन्पोछे र जेन वाङगेललाई उहाँहरूको उमेर अनुसार दुबैजना स्वस्थकर हुनुहुन्छ भनी अनुमान गरिएको थियो। सबै रिपोर्टहरूका परिणामहरू हेरेपछि डा नदिमले खेन्सुर रिन्पोछेलाई वर्ग २ को मधुमेह छ भनी पुष्टि गर्नुभयो। यद्यपि, खेन्सुर रिन्पोछेले औषधि लिरहनुभएको छ र त्यसले उहाँको अवस्थालाई राम्रो ढङ्गले नियन्त्रणमा राखेको छ। विद्यमान भएको औषधिहरूको प्रतिस्थापित गर्न केही नयाँ औषधिहरू दिइयो।
बिहानको व्यायामको अवधिमा भिन्नीले खेन्सुर रिन्पोछे, जेन निमा, जेन वाङगेल र जेन कुङगालाई आफ्नो कथाहरू भनी रमाईलो बनाउनुभएको थियो।
यी भिक्षुहरुले आफ्नो औषधि सामान्य सेता प्लास्टिकको झोलामा यसरी भण्डारण गर्नुहुन्छ। हामीले उहाँहरूलाई यसलाई पुन:व्यवस्थित गर्न पिल बाकसहरू प्रदान गर्यौं।
हामीले मेडिकल रिपोर्टहरूको पूर्ण सेट सङ्कलन गरिसकेपछिको डा नदिम रायसको दोस्रो परामर्शको लागि उहाँको क्लिनिकमा। खेन्सुर रिन्पोछेले आफ्नो वर्ग 2 मधुमेहको अवस्थामा मिल्नको लागि औषधिहरूमा परिवर्तन गर्नुभयो
जब हामीले जिम पत्ता लगायौं…खेन्सुर रिन्पोछे खेलकुदमा रुची राख्नुहुन्छ(कुनै पनि प्रयास गर्न इच्छुक हुनुभयो)
पाचौं दिन: १८ अक्टोबर २०१४
हप्ताको अन्तमा हामीलाई खेन्सुर रिन्पोछेको खानामा परिवर्तन गर्नको लागि आवश्यक सामानहरू खरिद गर्न भिक्षुहरुलाई किनमेल गर्न लैजाने मौका मिल्यो। हामी जुत्ता र स्याण्डल, खनिज नुन, मल्टिग्रेन आटाको पिठो, हरियो चिया, खैरो चामल, मधुमेह भएको मानिसले खाने मह, ओट्स् जस्ता किरानाका सामानहरू र, जुसर र राइस कुकर जस्ता इलेक्ट्रोनिकहरूको किनमेल गर्न गएका थियौँ। भिक्षुहरुले साच्चीकै गुम्बा छोड्ने मौका पाउँदैनन्, विशेषगरी खेन्सुर रिन्पोछेले, आफ्नो धेरैजसो समय थुप्रै शास्त्री र भिक्षुहरुलाई पढाएर र गुम्बालाई सक्षम हुने सबै तरिका अपनाएर सहायता गरेर बिताउनुहुन्छ। उँहाहरूलाई किनमेल गर्न लैजान एकदमै रमाइलो भयो।
नयाँ जुत्ताहरू विचार गर्दै विशेषगरी मधुमेह भएकाहरूल राम्रो फुटवयेर प्रयोग गर्नु महत्वपूर्ण हुन्छ। जुत्ताहरूले तिनीहरूलाई गुम्बाको ठूलो कम्पाउण्डमा हिँड्न मद्दत गर्नेछ, र बढि ग्रिप र सुरक्षा प्रदान गर्नेछ
मधुमेह भएको बिरामीहरूका लागि मल्टिग्रेन पिठो, खनिज नुन, खैरो चामल र अन्य उपयुक्त सामग्रीहरूको खरिद गर्दै
खेन्सुर रिन्पोछेको लागि केहि महिनासम्मको औषधिको सामग्रीहरूको खरिद गर्दै
फार्मेसीबाट आवश्यक सबै सामग्रीहरू प्राप्त गर्दै तिनीहरूसँग थुप्रै सामानहरू छन् र यहाँ निर्धारित औषधि खरिद गर्नको लागि एकदमै सहज हुन्छ
खेन्सुर लाद्रांगका बाल भिक्षुहरुको लागि स्टेसनरी र खेलौनाहरू छनोट गर्दै
खेन्सुर रिन्पोछे, खेन्सुर लाद्रांग र शार गादेन गुम्बाका अन्य भिक्षुहरुको लागि उपहारहरूको रूपमा बम्बईबाट हाम्रो खरिद!
छैठौं दिन: १९ अक्टोबर २०१४
हामी बौद्ध तिर्थ स्थल, कनहेरी गुफाको यात्रामा गर्यौं। यो क्षे्त्रमा फेला परेका थुप्रै गुफाहरू कुनै बेलामा थुप्रै बोधीसत्त्वहरूद्वारा ध्यान गर्नको लागि प्रयोग गरिन्थ्यो र भगचान बुद्धले यी क्षेत्रहरूमध्य कुनै क्षेत्रमा प्रवचन दिनुभएको थियो भनी विश्वास गरिन्थ्यो। यसलाई छेम रिन्पोछे र केचारियनहरूको लामो आयु र राम्रो स्वास्थ्यको लागि समर्पित गर्दै अद्भुत आशिर्वाद र केही धार्मिक शक्तिको व्यापकतासँगै खेन्सुर रिन्पोछेले एक गुफामा लामा चोपा पुजा सञ्चालन गर्नुभयो। मार्गहरू अस्थिर र केहिमा कठिन चढाई भएको कारणले यो कठिन प्रयास थियो तर भाग्यशाली दिन भएको कारणले सबैले एकदमै रमाईलो गरे।
तपाईं बम्बई जानुभयो भने, यहाँको यात्रा गर्नुहोस्
खेन्सुर रिन्पोछेलाई थुप्रै सिंढीहरू चढ्दा गाह्रो भइरहदै गर्दा यो एकदमै थकाउने भएतापनि, खेन्सुर रिन्पोछेको गन्तव्य धार्मीक मन्दिर भएकोमा अझैपनि खुशी हुनुहुन्थ्यो
प्रार्थना गर्दै
खेन्सुर रिन्पोछेले छेम रिन्पोछेको राम्रो स्वास्थ्य र लामो जीवनको लागि समर्पण गरेको लामा चोपा पूजाको सुरुवात
अन्य आगन्तुकहरू पनि प्रार्थनामा सहभागी भए
सातौं र आठौं दिन: २० र २१ अक्टोबर २०१४
बम्बईबाट प्रस्थान गर्नुभन्दा दुई दिनअघि, हामी दोस्रो पटक दन्त चिकित्सकको मा गयौँ जहाँ खेन्सुर रिन्पोछेले केहि क्याभिटीहरूलाई सफा गर्नुभयो र किराले खाएको दाँतलाई भर्नुभयो। दुवै खेन्सुर रिन्पोछे र जेन वाङगेलको लागि आवश्यक हुने एकदमै विस्तृत उपचारहरू छन्, जुन समयले साथ दिएमा हब्लीमा जारी रहनेछ। जेन वाङगेलको सबै दाँतहरू मध्य चार वटा दाँत भाँचिएको छ, तसर्थ तिनीहरूलाई निकालिएको र कृत्रिम दाँत बनाइएको हुनपर्छ भने, खेन्सुर रिन्पोछेलाई रूट क्यानलको आवश्यकता पर्छ। हामीले अप्टोमेट्रिस्टलाई बनाउनको लागि केहि दिन लागेको निर्देशनात्मक चश्माहरू पनि सङ्कलन गरेका थियौँ।
दाँत भर्न र किराले खाएको दाँतलाई हटाउन फेरि दन्त चिकित्सककोमा फर्कदै
बम्बई छोडेर गोवा जानुभन्दा अघि खिचिएको समूह तस्विर
हामीले सामान्यरुपमा लिएको चिकित्सा र दन्त चिकित्सा स्याहारलाई, आफ्नो सम्पूर्ण जीवन मोनास्टिक समुदायमा शिक्षा दिएर, वंशलाई बचाएर, तिनीहरूको सङ्कल्पमा अडिग रहेर र अध्ययन गरेर बिताउनुभएको खेन्सुर रिन्पोछे र जेन वाङगेल जस्ता भिक्षुहरूको लागि बहुमूल्य हुन्छ भनी सोच्छौँ। उहाँहरूले आफ्नो आवश्यकता र चाहानातर्फ ध्यान केन्द्रित नगरी अन्यको आवश्यकताहरूमा ध्यान केन्द्रित गर्नुहुन्छ भनी स्पष्ट भएको छ, तसर्थ शुद्ध र धार्मिक भिक्षुहरुलाई सहायता गरेर पूण्य प्राप्त गर्ने यो बहुमूल्य अवसर पाउँदा हामीलाई गौरवमय र सौभाग्यमय अनुभव भएको थियो। गूम्बामा फर्किएर, खेन्सुर रिन्पोछेको लाङराङ व्यवस्थित र खेन्सुर रिन्पोछेको आहार सम्बन्धी आवश्यकता सुहाँउदो छ भनी सुनिश्चित गर्यौँ।
खेन्सुर रिन्पोछे र लाद्रांगको लागि हब्लीबाट थप किरानाका सामान र सामाग्रीहरू खरीद गर्दै
जेन कुङगाले भित्ताहरूमा टास्नको लागि नोटहरूको अनुवादन गर्दै हुनुहुन्छ
खेन्सुर रिन्पोछेको दैनिकी औषधिलाई पिल बाकसमा तिब्बती अनुवादनसँग व्यवस्थित गर्दै
खेन्सुर रिन्पोछेका विद्यार्थीहरूका लागि खेलौना र पजलहरू
केही अत्यावश्यक भएको स्टेसनरीहरू आफ्नो विद्यार्थीहरूलाई दिँदै
हामी यो भाग्यशाली धार्मिक तिर्थ यात्रामा सहभागी हुन सक्षम हुँदा एकदमै अभारी छौँ, धार्मिक क्षेत्रहरूमा भ्रमण गर्ने मात्र नभएर, हामी धेरै मानिसहरूको जीवनमा गुन लगाएको र स्वस्थकर शरिरसँग त्यस्तो गर्न जारी राख्नु हुने खेन्सुर रिन्पोछे जस्तो धार्मिक लामालाई सिधै सहायता गर्न सक्षम भयौं। हामीले यो समयदेखि लिएर खेन्सुर रिन्पोछेको लगातार स्याहार गर्नेछौँ। छेम रिन्पोछेले मेडिकल शुल्क र सबै कुराहरूको लागि पूर्ण रूपमा व्यवस्था गर्नुभएको छ। कसैले खेन्सुर रिन्पोछेको चिकित्सा कोषमा योगदान गर्न चाहनुहुन्छ भने, कृपया थप जानकारीका लागि चुवा सु मिङ वा कार्मेन कोलाई विनम्रतापूर्वक सम्पर्क गर्नुहोस्।
हार्दिक धन्यवाद र कृतज्ञतासँग,
केचारा हाउसको उपहार टोली
थप विस्तृत जानकारीका लागि:
- तिम्रो मस्तिष्कको भूमि
- एक असल साथी
- शुभ मंगोलियन साइतहरू
- तपाईं धर्म निरपेक्ष वा आध्यात्मिक हुनुहुन्छ?
- दोर्जे शुग्देन : हाम्रा व्यक्तिगत कथाहरू
- कसरी तिब्बती नेतृत्वले प्रायोजकलाई व्यवहार गर्दछन् (जिन्दक)
- ट्रोडेखाङसार –४०० बर्ष पुरानो दोर्जे शुग्देनको पुजाघर, ल्हासामा
- वर्षा रोक्ने वाला ।
- एउटी दयालु महिला
- अघोरी
Please support us so that we can continue to bring you more Dharma:
If you are in the United States, please note that your offerings and contributions are tax deductible. ~ the tsemrinpoche.com blog team
DISCLAIMER IN RELATION TO COMMENTS OR POSTS GIVEN BY THIRD PARTIES BELOW
Kindly note that the comments or posts given by third parties in the comment section below do not represent the views of the owner and/or host of this Blog, save for responses specifically given by the owner and/or host. All other comments or posts or any other opinions, discussions or views given below under the comment section do not represent our views and should not be regarded as such. We reserve the right to remove any comments/views which we may find offensive but due to the volume of such comments, the non removal and/or non detection of any such comments/views does not mean that we condone the same.
We do hope that the participants of any comments, posts, opinions, discussions or views below will act responsibly and do not engage nor make any statements which are defamatory in nature or which may incite and contempt or ridicule of any party, individual or their beliefs or to contravene any laws.
Please enter your details