(Click here to read the original English article.)

डिसेम्बर ११, २०१६ मा माननीय जाभा डाम्दिन रिन्पोछेले यमन्तका दीक्षा र दोर्जे शुग्देन सोग्ते (जीवन समर्पण) प्रदान गर्नुभयो। विधिवत रूपमा नियुक्त गरिएका १०,००० साधु र सर्वसाधारण मानिसहरूले उलानबाटर, मंगोलियामा रहेको बुयान्टउखा स्पोर्ट्स कम्प्लेक्समा आयोजित यो शुभ समारोहमा उपस्थिति जनाउनुभयो।

माननीय जाभा डाम्दिन रिन्पोछेले १०,००० मानिसहरूमा यमन्तका र दोर्जे शुग्देनको दीक्षा प्रदान गर्दै

दोर्जे शुग्देनको यो जीवन समर्पण संस्कार अत्यन्तै रोचक छ। परम्परागत रूपमा, एक पटकमा मात्र तीन जना मानिसहरूलाई सोग्ते प्रदान गर्न सकिन्छ। म थुबतेन धार्गे लिङमा बस्दा, मैले पवित्र क्याब्जे जोङ्ग रिन्पोछेबाट यो प्रतिबद्धता प्राप्त गर्ने उत्कृष्ट पूण्य प्राप्त गरेको थिएँ। हामीले यसलाई एकपटकमा तीन जना मानिसहरू हुने र प्रत्येक ‘सत्र’ ३० मिनेटको हुने परम्परागत तरिकाबाट प्राप्त गर्‍यौँ। अत्यन्त धेरै मानिसहरूले सोग्ते प्राप्त गर्न चाहेकाले, क्याब्जे जोङ्ग रिन्पोछेले करुणापूर्वक राती अबेर नहुँदासम्म पूरा दिन रक्षक अभ्यासको दीक्षा प्रदान गर्नुभएको थियो। पवित्र क्याब्जे जोङ्ग रिन्पोछेले अन्तत: विधि पूरा गर्दा लगभग रातीको १० देखि ११ बजेको थियो।

सोग्ते प्रदान विधिको अवधिमा, लामाले अभ्यासकर्ता र दोर्जे शुग्देनका बीचमा आध्यात्मिक सम्बन्ध विकास गर्न आफूलाई यिदमको रूपमा प्रकट गराउनुहुन्छ। त्यसपछि दीक्षित व्यक्तिले आफूले बोधिचित्त प्राप्त नगर्दासम्म दोर्जे शुग्देनलाई आफ्नो रक्षकको रूपमा स्वीकार गर्ने शपथ लिनुहुन्छ। र त्यसैगरी, दोर्जे शुग्देनलाई उहाँहरूले बोधिचित्त प्राप्त नगर्दासम्म, यस जीवनमा वा भविष्यमा, दीक्षित व्यक्तिको सुरक्षा गर्न वचनबद्ध गरिन्छ। उहाँहरूले बोधिचित्त प्राप्त नगर्दासम्म भन्नुको कारण अभ्यासकर्तालाई यसपछि तत्काल धर्म रक्षकको सहायता अवश्यक पर्दैन भन्नु हो। उक्त विन्दुमा, उहाँहरू आफैँ उच्च स्तरको बोधिसत्त्व बन्नुभएको हुन्छ र वास्तवमा, उहाँहरूले अन्य संवेदनशील प्राणीहरूको सुरक्षा गर्ने क्षमता हाँसिल गर्नुहुन्छ।

उलानबाटर, मंगोलियामा रहेको बुयान्टउखा स्पोर्ट्स कम्प्लेक्समा माननीय जाभा डाम्दिन रिन्पोछेले १०,००० मानिसहरूलाई दोर्जे शुग्देनको दीक्षा संस्कार प्रदान गर्नुभयो।

त्यसैले, दीक्षा संस्कारपछि, अभ्यासकर्तालाई सोग्ते समारोहको अवधिमा प्रतिष्ठित गरिएका ‘मुटु’ मणि (लादो) र चक्र (सोगखोर) प्रदान गरिन्छ। तिनीहरू आशीर्वादका रुपमा र दीक्षित व्यक्तिले गरेका दोर्जे शुग्देनप्रतिको प्रतिबद्धताहरूको अनुस्मारकको रूपमा र साथै दोर्जे शुग्देनको उनीहरूलाई सुरक्षित राख्ने प्रतिज्ञाको प्रतीकको रूपमा प्रदान गरिन्छ। र यो दीक्षा संस्कार भएको हुनाले, कुनै पनि देवताको अभ्यासभित्रको अन्य कुनै दीक्षा संस्कारजस्तै सोग्ते प्राप्त गर्ने विधिसँग सम्बन्धित प्रतिबद्धताहरू हुन्छन्।

सोग्ते प्राप्त भएपछि, अभ्यासकर्ताले दोर्जे शुग्देनको डाखाङ, एक मासिक पुजा, गर्ने प्रतिबद्धता गर्नुहुन्छ। कहिलेकाहीँ उहाँहरू यात्रा गर्दै हुनसक्नुहुन्छ वा उहाँहरूले आफूहरू सो विशेष समयमा व्यस्त हुने अनुमान गर्नुहुन्छ वा उहाँहरू पुजा गर्नका लागि उपयुक्त नहुने स्थानमा हुनुहुन्छ। उक्त अवस्थामा, उहाँहरूको प्रतिबद्धतालाई पूरा गर्न, उहाँहरूले समयभन्दा अगाडि नै पुजा गर्न सक्नुहुन्छ (उहाँहरूको मासिक प्रतिबद्धतालाई पूरा गरिँदै छ भनी कल्पना गरेर)। वा उहाँहरूले गुम्बाहरूलाई उहाँहरूको तर्फबाट डाखाङ गर्न अनुरोध गर्न सक्नुहुन्छ। त्यसपछि, उहाँहरूले उक्त महिनाको आफ्नो प्रतिबद्धता पूरा भएको मान्न सक्नुहुन्छ।

माननीय जाभा डाम्दिन रिन्पोछेबाट यमन्तका र दोर्जे शुग्देनको दीक्षा प्राप्त गर्ने १०,००० भाग्यमानी मंगोलियनहरू

त्यसैले यो सप्ताहान्तपछि, अब दोर्जे शुग्देनद्वारा १०,००० मंगोलियनहरूलाई उहाँहरूले बुद्धत्व प्राप्त नगर्दासम्म सुरक्षा दिइनेछ। तल मलाई पठाइएका केही आश्चर्यजनक तस्विर तथा भिडियोहरू छन् र म तपाईंहरू सबैसँग बाँड्न चाहन्छु। तपाईंलाई थाहै छ, म मेरो जन्मदिने आमाको तर्फबाट आधा-मंगोलियन हुँ र मलाई काल्मिक-मङगोल परिवारमा हुर्काइएको थियो जसकारण मलाई यसतर्फको पृष्ठभूमि र संस्कृतिसँग मेरो केही सम्बन्ध छ जस्तो लाग्छ। मंगोलियाका मानिसहरूले धर्म प्राप्त गरिरहेको देख्दा म अत्यन्तै खुशी छु जुन उहाँहरूको बौद्धिक सम्पदा हो। माननीय जाभा डाम्दिन रिन्पोछेले आवश्यक ध्यानहरू पूरा गरेकाले दीक्षा प्रदान गर्न वास्तवमै दक्ष हुनुहुन्छ (तपाईंले तल तपाईंकै लागि समावेश गरिएको यो छोटो जीवनी पढ्न सक्नुहुन्छ)। म जाभा रिन्पोछेका कार्यहरूमा रमाउँछु र उहाँका धर्म क्रियाकलापहरू वृद्धि भइरहोस् भनी मेरा प्रार्थनाहरू अर्पण गर्छु। धेरै भन्दा धेरै व्यक्तिहरूको लाभ होस्। मैले जाभा डाम्दिन रिन्पोछेको आयु लामो होस् र उहाँको जीवन स्वस्थ होस् भनी धेरै कामना गर्छु। उहाँले आफ्नो गुरु तपस्या, वास्तविक धर्म अभ्यास, अनुकुलता, बहादुरी र पूर्ण समर्पणबाट धर्मलाई अन्य मानिसहरूमा पुर्‍याउनको लागि विश्वभरिका धेरैलाई प्रेरणा दिनुहुन्छ। यो दोर्जे शुग्देन कार्यक्रम वार्षिक रूपमा आयोजना हुनेछ र यसले धेरै मानिसहरूलाई पहुँच गर्न सक्नेछ भनी म आशा गर्दछु। माननीय जाभा डाम्दिन रिन्पोछे वास्तवमै महान र शक्तिशाली मंगोलियन अवतार (टुल्कु) हुनुहुन्छ। उहाँले सुन्दर मंगोलियामा धेरै मानिसहरूलाई बुद्धका शिक्षणहरूमा ल्याउनुहोस्। म यो सबै देख्न पाउँदा निकै खुशी छु।

गहिरो आदरका साथ,
छेम रिन्पोछे

डिसेम्बर २२, २०१६ मा अद्यावधिक गरिएको – हामीलाई वास्तविक रूपमा ७,८०० मानिसहरूले कार्यक्रममा उपस्थिति जनाउनुभएको भनी सूचित गरिएको थियो तर आज हामीलाई खुशीको साथ अद्यावधिक गराइयो कि वास्तवमा १०,००० भन्दा बढि मानिसहरूले सोग्तेमा उपस्थिति जनाउनुभएको थियो। यो कुरा बताउनका लागि लेखलाई अद्यावधिक गरिएको छ।

माननीय जाभा डाम्दिन रिन्पोछेले दोर्जे शुग्देन दीक्षा प्रदान गर्नुभयो
(उलानबाटर, मंगोलिया)

Or view the video on the server at:
https://video.tsemtulku.com/videos/HisEminenceZavaDamdinRinpoche.mp4

दोर्जे शुग्देनको दीक्षा संस्कारको लागि तयारी, जसले सोग्ते प्राप्त गर्नको लागि पहिला यमन्तका अभ्यासको दीक्षा लिइनुपर्ने कुरालाई समावेश गर्छ।

थाङ्का क्याब्जे ट्रिजंग रिन्पोछेको परम्परामा बनाइएको छ, जहाँ हामीले दोर्जे शुग्देनको तेस्रो आँखा हेर्नको लागि, यात्रा गर्दा लगाइने गुम्बजाकार टोपीलाई बीचमा खण्डित गरिएको छ र उहाँले आफ्नो बायाँ हातमा कपाला लिनुभएको छ।

१०,००० मानिसहरूले यो भव्य, शुभ कार्यक्रममा उपस्थिति जनाउनुभयो

थप १०००० मानिस दोर्जे शुग्देनको संरक्षण अन्तर्गत आउनुभएकोमा म यो हप्ता एकदमै खुशी छु

मङ्गोल र मंगोलियनहरू परम्परागत रूपमा नै निष्ठावान बौद्ध धर्मावलम्बीहरू हुनुहुन्छ र उहाँहरूले यस्तो विशाल तरिकामा आफ्ना बौद्ध सम्पदाहरू कायम राखेको देख्नु प्रेरणादायक छ।

धर्मको अनुसार, जब माननीय जाभा डाम्दिन रिन्पोछेले यमन्तका र दोर्जे शुग्देनको दीक्षा सबैलाई दिनुहुन्थ्यो, त्यो समयमा उहाँको सबैभन्दा नजिकै संघ बस्नुहुन्थ्यो

दीक्षा संस्कार प्राप्त गर्दा संघले जाभा डाम्दिन रिन्पोछेको कुराहरूलाई ध्यानपूर्वक सुन्दै। पृष्ठभूमिमा, एक निष्ठावान अभ्यासकर्ताले आफ्नो तान्त्रिक गुरूलाई तीन साष्टाङ्ग प्रणाम प्रदान गर्दै हुनुहुन्छ।

वृद्ध मंगोलियन निष्ठावान अभ्यासकर्ताहरू। सयौं वर्ष अघि १५७८ मा अल्तान खानको शासनदेखि नै बौद्धधर्म मंगोलियाको सम्पदाको भाग भएको छ।

दोर्जे शुग्देनको दीक्षा प्राप्त गरिरहेका मानिसहरूले गर्दा स्पोर्ट्‌स कम्प्लेक्स भरिभराउ भएको छ। म मंगोलियाको धर्मको प्रचारले अत्यन्त प्रसन्न छु।

जवान र वृद्ध मंगोलियनहरू दीक्षा प्राप्त गर्न र दोर्जे शुग्देनजस्ता प्रबुद्ध रक्षकसँग जोडिन आइरहेको देख्दा राम्रो लाग्दछ

दायाँतर्फ जाभा डाम्दिन रिन्पोछेका मूल गुरू, माननीय गुरू देव रिन्पोछे हुनुहुन्छ। जाभा डाम्दिन रिन्पोछे उहाँको असिम गुरू भक्तिका लागि चर्चित हुनुहुन्छ। गुरू देव रिन्पोछेको निर्देशनमा, जाभा डाम्दिन रिन्पोछे तीन वर्षे, तीन महिने, तीन दिने यमन्तका तपस्यामा प्रवेश गर्नुभयो। गुरू देव रिन्पोछेले उहाँ तपस्यामा छँदा नै देह त्याग्नु भएतापनि, जाभा डाम्दिन रिन्पोछेले तपस्या भंग नगरी आफ्नो गुरूसँगको वाचालाई पूरा गर्नुभयो।

दोर्जे शुग्देनको उहाँहरूले बोधिचित्त प्राप्त नगर्दासम्म आफ्नो हृदयमा राख्ने प्रतिबद्धताको अनुस्मारकको रूपमा र त्यत्तिबेलासम्म उहाँहरू दोर्जे शुग्देनमा भर पर्ने प्रतिबद्धताको अनुस्मारकको रूपमा सम्पूर्ण दीक्षित व्यक्तिहरूमा ‘हृदय’ मणि (लादो) वितरित गरिएको थियो।

तिब्बती नेतृत्वको कम प्रभाव भएका क्षेत्रहरूमा, दोर्जे शुग्देनको अभ्यास निकै चर्चित छ भनी स्पष्ट रूपमा देख्न सकिन्छ। धेरै रोमाञ्चक।

माननीय जाभा डाम्दिन रिन्पोछे, जसले आफ्नो गुरू माननीय गुरू देव रिन्पोछेको निर्देशनमा तीन वर्षे, तीन महिने, तीन दिने यमन्तका तपस्या पूरा गर्नुभयो।

मङ्गोल र मंगोलियनहरू परम्परागत रूपमा नै निष्ठावान बौद्ध धर्मावलम्बीहरू हुनुहुन्छ र उहाँहरूले यस्तो विशाल रुपमा आफ्ना बौद्ध सम्पदाहरू कायम राख्नुभएको हेर्न निकै प्रेरणादायक छ।

माननीय जाभा डाम्दिन रिन्पोछे, जसले आफ्नो गुरू माननीय गुरू देव रिन्पोछेको निर्देशनमा तीन वर्षे, तीन महिने, तीन दिने यमन्तका तपस्या पूरा गर्नुभयो।

माननीय जाभा डाम्दिन रिन्पोछेले दोर्जे शुग्देन मुखौटाको परिक्षण गर्नुहुन्छ। जाभा डाम्दिन रिन्पोछे दोर्जे शुग्देनको अभ्यासमा निकै समर्पित हुनुहुन्छ र यस प्रबुद्ध रक्षकप्रति धेरै आस्था राख्नुहुन्छ।

माननीय जाभा डाम्दिन रिन्पोछे

स्रोत: www.dorjeshugden.org

लभ्सानदर्जा लामा भनेर पनि चिनिने माननीय जाभा डाम्दिन रिन्पोछे तिब्बती बौद्धधर्म अन्तर्गतको गेलुग परम्पराको विद्वान मंगोलियन बौद्ध गुरू हुनुहुन्छ।

सन् १९७५ मा जन्मिनुभएका जाभा डाम्दिन रिन्पोछे सन् २००० सालमा मंगोलियाका महान बौद्ध गुरू, योगी, कल्याणकारी, विद्वान र महासिद्धहरू मध्ये एक जाभा लाम डाम्दिन(१८६७ – १९३७) को अवतारको रूपमा चिनिनुभयो, जसको जन्मदिन आजसम्म पनि धुमधामसँग मनाइन्छ।

महान विद्वान जाभा लाम डाम्दिनले दार्शनिक लेखहरूका १६ वटा ग्रन्थ लेख्नुभयो जुन आजसम्म पनि धेरै गुम्बाहरूमा प्रयोग गरिन्छ। आफ्ना सन्दर्भ पुस्तकहरूको रूपमा जाभा लाम डाम्दिनको ‘निन्ज छिम्बिन दोद्भा’ र ‘खोर्छेन्जुन’ लाई बनाउनु भयो भनी लेख्नुभएका पवित्र १४औं दलाई लामाद्वारा पनि उहाँ उच्च रूपमा सम्मानित हुनुहुन्छ।

जाभा डाम्दिन रिन्पोछे ११ वर्षको उमेरमा अमरबयासगलान्त गुम्बामा सामेल हुनुभयो र बौद्ध सिद्धान्तको अध्ययन गर्नुभयो। १४ वर्षको उमेरमा, उहाँ तिब्बती र मंगोलियन भाषाहरू अध्ययन गर्नुहुन्थ्यो, आफ्ना कविताहरू लेख्नुहुन्थ्यो र विगतका प्रख्यात लामाहरूका कार्यहरूलाई अनुवाद गर्नुहुन्थ्यो।

जाभा डाम्दिन रिन्पोछे दोर्जे शुग्देनप्रति धेरै समर्पित हुनुहुन्छ

जाभा डाम्दिन रिन्पोछेले बुद्ध धर्मको प्रचार गर्नमा आफ्नो पूर्वजको महान विरासतलाई कायम राख्नुभएको छ। साम्यवादी कालको क्रममा अधिक विशाल ह्रास व्यहोर्नु परेको मंगोलियाको बौद्धधर्मलाई पुनर्स्थापना गर्न उहाँका कार्यहरू अति महत्वपूर्ण छन्। जाभा डाम्दिन रिन्पोछेको परम्परागत निवास, देल्गेरून छोइरा गुम्बा, १९१८ मा स्थापना गरिएको थियो र त्यस समयका अन्य गुम्बाहरू जस्तै, १९३९ मा यसलाई पूर्ण रूपमा ध्वस्त गरिएको थियो।

उहाँको पहिचानको केही समयपश्चात, जाभा डाम्दिन रिन्पोछेले माननीय जासेप रिन्पोछे र केही निकट विद्यार्थीहरूसँग देल्गेरून छोइरा गुम्बाको भ्रमण गर्न जानुभयो। उक्त क्षेत्रको पहिलो भ्रमणमा, ध्वस्त भएको गुम्बाबाट जीवन जोखिममा राखेर बचाएका अमूल्य धार्मिक अवशेषहरू र अघिल्ला जाभा डाम्दिन रिन्पोछेका सामग्रीहरू जाभा डाम्दिन रिन्पोछेलाई प्रस्तुत गर्दा गाउँले र घुमन्तेहरू खुशीले रूनुभयो।

२००५ मा देल्गेरून छोइरा गुम्बाको आफ्नो परम्परागत गद्दी सम्हालेपछि, जाभा डाम्दिन रिन्पोछेले त्यहाँ र नजिकका ठाउँहरूमा धार्मिक जीवनमा सुधार गर्न सुरु गर्नुभयो। धर्मको चक्रलाई घुमाउन, साथसाथै मंगोलियामा नयाँ गुम्बाहरू स्थापित गर्न उहाँ प्राय: विदेश यात्रामा जान थालेपछि उहाँका कार्यहरू वृद्धि हुन थाले। आज, देल्गेरून छोइरा गुम्बामा मंगोलियाको सबैभन्दा ठूलो मन्दिर छ।

जाभा डाम्दिन रिन्पोछेले लामो तपस्यापछि भक्तजनलाई आशीर्वाद दिँदै। यहाँ उहाँको केश लामो छ किनकी उहाँले तपस्याको परम्परागत र कठोर नियमहरू पालना गर्नुहुन्थ्यो, जसमा व्यक्तिले केश काट्न नहुने पनि पर्दथ्यो।

जाभा डाम्दिन रिन्पोछे आफ्नो शिक्षक, माननीय सोक्पु रिन्पोछे (गुरू देव रिन्पोछे) प्रतिको विशुद्ध गुरू भक्तिको लागि पनि प्रख्यात हुनुहुन्छ। एक दिन अचानक, सोक्पु रिन्पोछेले जाभा डाम्दिन रिन्पोछेलाई तीन वर्षे, तीन महिने, तीन दिने यमन्तका तपस्यामा प्रवेश गर्न आदेश दिनुभयो। उहाँसँग ध्यानको तयारी गर्नको लागि धेरै समय नभए तापनि, उहाँको गहिरो प्रतिबद्धता र अचल गुरू भक्तिको कारणले, जाभा डाम्दिन रिन्पोछेले -४० डिग्री सेल्सियससम्म तापक्रम तल झर्नसक्ने गोबी मरूभूमिको कठोर अवस्थाहरूमा पनि सफलतापूर्वक तपस्या पूरा गर्नुभयो।

सोक्पु रिन्पोछेले जाभा डाम्दिन रिन्पोछे तपस्यामा रहेका बेला देह त्याग्नुभयो र धेरै भिक्षुहरूले गुम्बा छोड्नुभयो तर जाभा डाम्दिन रिन्पोछेले आफ्ना स्वर्गीय गुरूले निर्देशित गरेअनुसार उच्च अनुशासन र भक्तिका साथ आफ्नो अभ्यास पूर्ण गर्नुभयो। यो यस पुस्ताका धेरै मानिसहरूले सहन सक्ने कार्य होइन।

आज, नयाँ पुस्ताका प्रख्यात लामाहरू मध्ये, जाभा डाम्दिन रिन्पोछे मंगोलियाका प्रसिद्ध व्यक्ति हुनुहुन्छ। उहाँको गम्भीर धार्मिक अनुशासनले मंगोलियामा उहाँलाई असामान्य आध्यात्मिक योग्यता प्रदान गरेको छ र प्राय: मंगोलियन समाचार च्यानल र कुराकानी कार्यक्रमहरूमा उहाँ प्रचलित वार्तालापको प्रसंग हुनुहुन्छ।

मंगोलियन झण्डा

विश्वको नक्शामा मंगोलिया

मंगोलिया उनको अविश्वसनीय दृश्य, घाँसे मैदान, पठार र हिमालहरूको लागि चिनिन्छिन्

मंगोलियाका विशाल घाँसे मैदानहरूले यहाँका घुमन्ते जनजातिहरूलाई घोडा चढाइमा विशेषरूपमा सिपालु बनाएका छन्। उहाँहरू आफ्नो इक्वेस्ट्रियन कौशलता र आफ्नो गिद्ध-सिकार गर्ने क्षमताहरूको लागि विश्वमा प्रख्यात हुनुहुन्छ।

गोबी मरूभूमिमा अवस्थित परम्परागत मंगोलियन यर्ट। यी घरहरू आवास, जमघट हुने ठाउँ, प्रार्थना हल र सबै प्रकारका मानवीय क्रियाकलापहरूका लागि प्रयोग गरिन्थ्यो। पारम्पारिक घुमन्ते मंगोलियन जीवनशैली सुहाँउदो भएकाले यिनीहरूलाई मन पराइयो।

मंगोलियनहरू श्रद्धालु बौद्ध धर्मावलम्बीहरू हुनुहुन्छ, जसले आफ्नो जमिनमा बुद्धका विशाल मू्र्तिहरू बनाउनुहुन्छ। जमिनका धेरैजसो क्षेत्रहरू एकदमै समथर भएको राष्ट्रमा, यी विशाल बुद्धको मूर्तिहरू वरिपरिका धेरै किलोमिटर टाढाबाट पनि देख्न सकिन्छ।

मंगोलियाको राजधानी सहर, उलानबाटर कुनै अन्य एसियाली सहरजत्तिकै आधुनिक छ।

परिशिष्ट

पीडीएफ डाउनलोड गर्न क्लिक गर्नुहोस्।

दोर्जे शुग्देनमा आस्था राख्ने मंगोलियाको लामो इतिहास भएकाले जाभा दाम्दीन रिन्पोछेले दोर्जे शुग्देनप्रति धर्म रक्षकको रुपमा आस्था राख्नु र पूजा गर्नु अनौठो वा असाधारण छैन।

कृस्ज्टिना तेलेकी को ३०७-पृष्ठको बोग्दिन्खुरीका गुम्बा र मन्दिरहरू भन्ने लेखमा उनले मंगोलियामा दोर्जे शुग्देनप्रति आस्था राखिने र ओरेकलहरूद्वारा उहाँलाई आह्वान गरिने परम्परा रहेको तथ्य बारम्बार उद्दरण गरेकि छिन्। सुश्री तेलेकीको लेख यहाँ क्लिक गरेर डाउनलोड गर्न सकिन्छ, जहाँ दोर्जे शुग्देनको प्रसंग आएको विभिन्न खण्डहरू हामीले चिन्हले दर्शाएका छौँ। तपाईंको सहजताका लागि सान्दर्भिक उद्दरणहरू निम्न पाउन सक्नुहुन्छ।

दोर्जे शुग्देनका प्रसंगहरू

Page 45 पृष्ठ ४५

As all the temples had their own protectors, apart from the ten wrathful protectors other deities could be worshipped. For example in the medical monastic school Damjin/Damjan (T. dam-can, being a shortened name for Damjan/Damjin garwanagwuu, T. dam-can mgar-ba nag-po, ’the black colour smith’, emanation of Damjan Dorlig, T. dam-can rdor-legs, Skr. Vajrasādhu, the oath-bound protector) and Shanlan (T. zhang-blon) were the main protectors, but in other temples (Dorj)Shügden (T. rdo-rje shugs-ldan), Dalkhaa (T. dgra lha, deity of war, war god), the Tawan khaan (T. sku lnga rgyal-po, Five Kings), Gürdagwa, and others were honoured.

सबै मन्दिरहरूका आफ्नै संरक्षकहरू भएकाले, दश क्रोधित संरक्षकहरू बाहेक अरु देवीदेवताहरूको पूजा गर्न पाइन्थ्यो। उदाहरणका लागि, वैद्य गुम्बा विद्यालयमा दाम्जिन/दाम्जान (ति. दाम-कान, दाम्जान/दाम्जिंगरवानागु, ति. दाम-कान म्गार-बा नाग्-पो, ‘कालो वर्णको लोहार’, दाम्जानदोर्लिगका अवतार, ति. दाम-कान र्दोर-लेग्स, संस्कृ. वज्रसाधु, वचनवद्ध संरक्षक) र शान्लान (ति. झाङ्-ब्लोन) मुख्य संरक्षक हुनुहुन्थ्यो भने अरु मन्दिरहरूमा (दोर्जे)शुग्देन (ति. र्दो-र्जेशुग्स-इदान), दाल्खा (ति. दाल्हा, युद्धका देवता, युद्धदेव), तावानखान (ति. स्कुल्न्गार्ग्याल-पो, पाँच राजाहरू), गुरदाग्वा, र अरुहरूलाई पूजा गरिन्थ्यो।

Page 69 पृष्ठ ६९

The main tutelary deity of the temple was Kālacakra, while the main protectors were Dorjshüg (T. rdo-rje shugs(-ldan)) and Jamsran, the Red Protector.

यस मन्दिरका मुख्य पूज्य देवता कालचक्र हुनुहुन्थ्यो, र मुख्य रक्षकहरू दोर्शुग (ति. र्दो-र्जेशुग्स(-इदान)) र रातो रक्षक जाम्स्रण हुनुहुन्थ्यो।

Page 72 पृष्ठ ७२

The Düinkhor ritual was not held again anywhere in Mongolia until 1961, when it was re-instated in Gandan since when it has been held once a year in spring. The tradition was revived in 1992 after which new Düinkhor temple building was constructed on the initiative of D. Danzan (honourable chanting master, darkhan unzad) and R. Sereeter (honourable disciplinary master, darkhan gesgüi) lamas in Gandan (in 1994) based on the style of the pre1938 temple. Dechingalaw was revived in the courtyard of Gandan monastery in 1992, with the new building being completed in 1994 (GPS: N 47°55.379’; E 106°53.743’, elevation: 1278 m). The traditional ceremonies, especially the yearly Great Düinkhor festival, have been revived and are once again held in the new temple.141 The main tutelary deity of the temple is Düinkhor and the main protector deities being Dorjshügden and Jamsran.

दुइंखोर पर्व फेरी सन् १९६१ सम्म भएन जब यसलाई गान्दानमा पुन:स्थापित गरियो र त्यहाँदेखि हरेक बसन्तमा यो पर्व हुँदै आएको छ। यस परम्परा सन् १९९२ मा पुन:जीवित भयो र सोपछि सन् १९९४मा डी. दान्जान (आदरणीय मन्त्रोचारण गुरु, दार्खानुन्जद) र आर. सेरिटिर (आदरणीय अनुशासन गुरु, दार्खान्गेसगुइ) लामाहरुको पहलमा पुरानो १९३८भन्दा पहिलेको शैलीमा नयाँ दुइंखोर मन्दिर बनाइयो। देचिन्गालाउ गान्दान गुम्बाको आँगनमा भएको थियो, र त्यस नयाँ भवन सन् १९९४ मा बनाउन सम्पन्न्न गरियो (जीपीएस: उत्तर ४७°५५.३९’;पूर्व १०६°५३.७४३’, उचाईं: १२७८ मि)। पारम्परिक पर्वहरु, विशेषगरि महान दुइंखोर पर्व, फेरी चलनचल्तीमा आएको छ र अहिले नयाँ मन्दिरमा मनाइने गरिन्छ। यस मन्दिरका मुख्य पूज्य देवता दुइंखोर हुनुहुन्छ र मुख्य संरक्षक देवता दोर्जेशुग्देन र जामस्रण हुनुहुन्छ।

Page 72 – Note 141 पृष्ठ ७२- नोट १४१

Several old traditions such as the preparation of the Kálacakra sand maóðala and its ceremonial procession to the source of the River Tuul in Gachuurt, ritual dances called Sagar and Chogar, and a fire-offering Düinkhoriin jinsreg were revived. Many of the artifacts of the temple were made by D. Danzan, the initiator of the re-erected temple, such as the statues of Buddha, Düinkhor, Dorjshüg, Jalsrai gegeen and the throne of the Dalai Lama.

कालचक्र बालुवा मण्डला बनाउने र यसलाई गाचुर्टमा भएको तूल नदीको मूलसम्म विधिगत रुपमा प्रदर्शन गराउँदै लाने, सागर र चोगर नामका विधिगत नृत्यहरू, दुइंखोरिन्जिनस्रेग नामको अग्नि-आहुतिजस्ता पुराना परम्पराहरू पुन:जीवित गरिएका थिए। बुद्ध, दुइंखोर, दोर्जशुग, जाल्स्राइगेगिनका मूर्तिहरु र दलाई लामाको आसनजस्ता मन्दिरका विभिन्न कृतिहरू, पुन:निर्माण गरिएको मन्दिरका लागि पहल गरेका डी. दान्जानले बनाउनुभएको थियो।

Page 148 पृष्ठ १४८

According to Sereeter (1999, pp. 59-60.) the main tutelary deity of the temple was Jigjid, while its main protectors were Baldan lkham and Dorjshüg.

सेरीटिर (सन् १९९९, पृष्ठ ५९-६०)का अनुसार यस मन्दिरका मुख्य पूज्य देवता जिग्जिद हुनुहुन्थ्यो, र मुख्य रक्षकहरू बाल्दान्खाम र दोर्जशुग हुनुहुन्थ्यो।

The following financial units belonged to the datsan according to Sereeter and the Manchu catalogue of the datsan (M-89): Ikh jas, Dashnyam arawnain jas, Altan Ganjuuriin jas, (Mönkh) Günregiin jas, Lkhanaa Demchogiin jas, Domiin damjaanii jas, Maaniin jas, Migzemiin büteeliin jas, Dalai lamiin pogiin jas, Dar’ ekhiin nünnain jas, (Migjid) Janraisegiin büteeliin jas, Dugan büreesnii jas. Sereeter adds Mönkh Ganjuuriin jas, Shiniin 1, 8, 15-nii Ganjuuriin 3 jas, Shiniin 8-nii, 15-nii, 22-nii Günregiin jas, Jasaa Donchidiin jas, Dordüwiin jas, Mönkh zuliin jas, Mönkh Tsedewiin jas, Düdbiin jas, Tümet sakhiusnii jas, Buman Sanjidiin jas, Tsedor Lkhamiin jas, Jawdanii jas, Jamjigiin jas (?), Dorjshüg sakhiusnii jas, Jiin Chagchidiin jas, Mintügiin jas, Sakhiusnii jas, Mönkh zuliin jas, Shalshimiin jas, Zediin manjnii jas.

सेरीटिर र दात्सानको मन्चु सूचिअनुसार निम्न आर्थिक सामग्रीहरू दात्सानका थिए (एम-८९): इख्जा, दश्न्यामारौनैन्जा, अत्लनगंजुरिन्जा, (मोंख) गुन्रेगीन्जा, ल्खानादेम्चोगिन्जा, दोमिनदाम्जनिजा, मानिन्जा, मिग्जेमिनबुतेलिन्जा, दलाई लामिनपोगीन्जा, दारेखिनुन्नाइन्जा, (मिग्जिद) जन्राइसेगिनबुतेलिन्जा, दुगान बुरेस्निजा। सेरीटिरले मोंखगान्जुरिन्जा, शिनिन १, ८, १५-नि गान्जुरिन ३ जा, शिनिन ८-नि, १५-नि, २२-नि गुन्रेगीन्जा, जासादोंचिदिन्जा, दोर्दुविन्जा, मोंखुजुलिंजा, मोंखछेदेविन्जा, दुद्बिन्जा, तुमेतसाखिउसनिजा, बुमानसान्जिदिन्जा, छेदोरल्खामिन्जा, जौदनिजा, जम्जिगीन्जा(?), दोर्जशुगसाखुइसनिजा, जिन्चागचिन्दिन्जा, मिन्तुगिन्जा, सखिउस्निजा, मोंखजुलिन्जा, शाल्शीमिन्जा, जेदीनमांजनिजा थप्नुहुन्छ।

Page 152 पृष्ठ १५२

4-600 lamas watched bigger exams. Ceremonies of Lkham, Gürgül, Sendom are also mentioned. Although Shügden was also the protector of the temple his individual ceremony is not mentioned. Jambaliin bumba was performed and Jasaa nünnai and Janraisegiin nünnai were performed for three days, too. Ceremonies for 30 days were held three times, and ceremonies twice for 20 and twice for 15 days, too. Maaniin büteel and Janraisegiin büteel were also performed.

४-६०० लामाहरूले ठुलो परीक्षा हेर्नुभयो। ल्खाम, गुर्गुल, सेन्दोम पनि उल्लेख गरिएका छन्। शुग्देन पनि यस मन्दिरको रक्षक भएपनि उहाँको पर्व भन्ने उल्लेख गरिएको छैन। जाम्बालिनबुम्बा मनाइयो र जासानुन्नाइ र जान्राइसेगिनुनाइ पनि तीन दिन सम्म मनाइए। ३० दिनका उत्सवहरू तीनपटक भए, २० दिनका र १५ दिनका दुईपटक मनाइए। मानिन्बुटेल र जान्राइसेगिनबुटेल पनि प्रदर्शन गरिएका थिए।

Page 171 पृष्ठ १७१

The invitation of Choijin (Gürtembe) was performed at the beginning of every month and consisted of calling the souls of the three protectors of the Teaching Naichün Choijin, Zimur/Zemer/Zemur Choijin (T. rtse-ma-ra/tsi-ma-ra chos-skyong or tsi’u dmar-po, the special protector deity of Samye monastery) and Dorjshüg/Shüg which occupied the oracle’s body. Luwsankhaidaw became known as an interpreter of Choijin and Luwsanpeljee translated his mystical texts.

हरेक महिनाको प्रारम्भमा चोइजिन (गुर्तेम्बे) को आह्वान गरिन्थ्यो र तीन रक्षकहरूका आत्मालाई आह्वान गरिन्थ्यो: नाइचुन चोजिन, जिमुर/जेमेर/जिमुरचोजिन (ति. छे-मा-रा/छि-मा-राचोस-स्क्योंग वा छि’उद्मर-पो, साम्ये गुम्बाका विशेष संरक्षक देवता) र दोर्जेशुग/शुग जसले ओरेकलको शरीरमा बास लिनुहुन्थ्यो। लुव्संखाइदौ चोजिनका द्विभाषीका रुपमा चिनिनुभयो र लुव्सन्पेल्जीले उहाँका अलौकिक लेखहरू अनुवाद गर्नुभयो।

Page 172 पृष्ठ १७२

..has “The speaker lama, Luwsanpeljee, listened to this, wrote it down and made it known to the assembled people. Of the three guardian spirits, Naichün/Naichin, and Zimur were not very fierce, but Shüg was a very fierce guardian spirit (dogshin sakhius).” So when the guardian spirit Shüg was within him, the oracle took on a very fierce aspect, hopping and leaping about, bobbing up and down and foaming at the mouth.

…“वक्ता लामा, लुव्सन्पेल्जीले, यो सुन्नुभयो, लेख्नुभयो र सभामा उपस्थित सबैलाई जानकारी दिनुभयो। संरक्षक आत्माहरूमध्ये, नाइचुन/नाइचिन, र जिमुर क्रोधक हुनुहुन्थेन भने शुग अधिक क्रोधक संरक्षक आत्मा हुनुहुन्थ्यो (दोग्शिनसाखिउस्)।” त्यसैले जब संरक्षक आत्मा शुग उहाँको भित्र हुनुहुन्थ्यो, उफ्रिँदै, तल माथि शिर हल्लाउँदै र मुखबाट गाज निकाल्दै ओरेकलले निकै क्रोधक मुद्रा लिए।

…According to Sereeter, the main tutelary deities of the temple were Jigjid and Damdin, while its main protectors were Naichün/Naichin, Zimur, and Dorjshüg.

…सेरीटिरका अनुसार, यस मन्दिरका मुख्य पूज्य देवता भनेका जिग्जिद र दाम्दीन हुनुहुन्थ्यो, र यसका मुख्य संरक्षकहरु नाइचुन/नाइचिन, जिमुर, र दोर्जशुग हुनुहुन्थ्यो।

Page 174 पृष्ठ १७४

The statues of the six Choijin, namely Ochirwaan’, Naichün, Zimur, Dorjshüg, Damdin Sandüw (T. rta mgrin gsang sgrub) and Perenleijalwa/Perenleijalbuu (T. ‘phrin-las rgyal-po, one of the ‘Five Kings’, Tawan khaan) worshipped by Luwsankhaidaw are exhibited in this hall.

लुव्संखाइदौले पूजा गर्ने ६ चोजिन: ओचिर्वान, नाइचुन, जिमुर, दोर्जशुग, दाम्दीनसान्दौ (ति. र्तामग्रिंगसांग्सग्रुब) र पेरेन्लीजल्वा/पेरेन्लीजल्बु (ति. ‘फ्रिन-ला र्ग्याल-पो, ‘पाँच राजाहरू मध्ये एक’, तावानखान) यस हलमा प्रदर्शन गरिएका छन्।

Page 262 पृष्ठ २६२

Dorjshüg(den) = Shüg(den)

दोर्जशुग(देन) = शुग(देन)

rdo-rje shugs(-ldan)

र्दो-र्जेशुग्स(-इदान)

‘Powerful/strong’ or ‘Vajra strong’, name of a warrior protector deity, whose worship is forbidden by the Dalai Lama. He is still worshipped in a few Mongolian monasteries.

योद्धा संरक्षक देवताको नाम, ‘शक्तिशाली/बलवान्’ वा ‘वज्रशक्ति’, जसको पूजा दलाई लामाद्वारा प्रतिबन्धित गरिएको छ। उहाँलाई अझै पनि केहि मंगोल गुम्बाहरूमा पूजा गरिन्छ।

Page 266 पृष्ठ २६६

Gurudeva Rinpoche

गुरुदेव रिन्पोछे

A highly esteemed monk of Inner-Mongolian origin who contributed greatly to the revival, restoration and reopening of temples in Mongolia. Currently he is in conflict with the Dalai Lama over the worship of a deity, Shügden, banned by the Dalai Lama.

भित्री-मंगोलका एक उच्च आदर गरिने लामा जसले मंगोलियामा मन्दिरहरूको जीर्णोद्धार र पुनर्निर्माणका लागि ठूलो योगदान गर्नुभएको थियो। दलाई लामाले प्रतिबन्ध लगाउनुभएको एक देवता शुग्देनको पूजाको मामलामा हालमा उहाँ दलाई लामासँग विवादमा हुनुहुन्छ।

Page 283 पृष्ठ २८३

Shüg(den) = Dorjshüg(den)

शुग(देन) = दोर्जशुग(देन)

shugs(-ldan)

शुग्स(-इदान)

‘Powerful/strong’, name of a wrathful protector deity, whose worship was forbidden by the Dalai Lama. He still continues to be worshipped in several Mongolian monasteries.

एक क्रोधक संरक्षक देवता, ‘शक्तिशाली/बलवान्’, जसको पूजा दलाई लामाद्वारा प्रतिबन्धित गरिएको थियो। उहाँलाई अझै पनि केहि मंगोल गुम्बाहरूमा पूजा गरिन्छ।

Page 294 पृष्ठ २९४

Dorjshüg sakhiusnii jas

दोर्जशुग्साखिउस्निजा

rdo-rje shugs-kyis spyi-gsog

र्दो-र्जेशुग्स-क्यिस्पी-ग्सोग

unit supporting the recitation of the Powerful protector’s texts

यस शक्तिशाली संरक्षकका पाठहरूको वाचनका लागि सहयोग समूह

थप विस्तृत जानकारीका लागि:

• दोर्जे शुग्देनको उदाहरणीय कथाहरु र सजीब उपन्यास
• तिम्रो मस्तिष्कको भूमि
• एक असल साथी
• शुभ मंगोलियन साइतहरू
• तपाईं धर्म निरपेक्ष वा आध्यात्मिक हुनुहुन्छ?
• दोर्जे शुग्देन : हाम्रा व्यक्तिगत कथाहरू
• कसरी तिब्बती नेतृत्वले प्रायोजकलाई व्यवहार गर्दछन् (जिन्दक)
• ट्रोडेखाङसार –४०० बर्ष पुरानो दोर्जे शुग्देनको पुजाघर, ल्हासामा
• ईश्वरीयता (ईश्वर) लाई पुकार्नु
• मित्रले नेपालीमा भगवान दोर्जे शुग्देनका बारेमा सिकाउनुहुन्छ।

Sponsored by: Pornpan Phanthong, Hui Ying Ming

Please support us so that we can continue to bring you more Dharma:

If you are in the United States, please note that your offerings and contributions are tax deductible. ~ the tsemrinpoche.com blog team